Boztepe'nin Eski Hristiyan Mezarlığına bakan kuzey yamaçlarındaki kayalara oyularak inşa edilmiş St. Sabbas Şapeli'nin tarihi 13 - 15 yüzyıla dayanmaktadır. Kayaya oyulmuş üç şapelden oluşan ve iki katlı bir yapı olan Şapele ulaşım kayaya oyulan doğal merdivenlerden sağlanmaktaydı. The Byzantine Monuments And Topography of The Pontos kitabının yazarı Anthony Bryer ve David Winfield'e göre Trabzon Krallarından III.

Yavuz Sultan Selim'in annesi Gülbahar Hatun’un hatırası için Orta Hisar’ın batısında, Zağnos Köprüsü’nün yakınında bir külliye içerisinde yapılmıştır. Külliyeden cami ile türbe günümüze gelebilmiş; imaret, medrese, hamam ve mektep yıkılmıştır. Kaynaklar bu eserin, 1514 yılında yaptırıldığını göstermektedir. Caminin inşa kitabesi yoktur.

Trabzon Ayasofya, Trabzon İmparatorluğu krallarından 1. Manuel Komnenos zamanında  (1238-1263) inşa edilmiştir. 1427 yılına tarihlenen çan kulesi yapının batısında yer almaktadır. Kilisenin kuzeyinde bulunan üç apsisli şapel kalıntısı ise daha erken bir döneme aittir. Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethini takiben yapı, camiye çevrilmiş ve vakıf eser olmuştur.

Gazi Paşa Mahallesi’nde, Nemlizade Hacı Ahmet Efendi tarafından yapımına başlanmış,1892 yılında tamamlanmıştır. Haremlik - Selamlık bölümlerden oluşan dört katlı, dönemin Avrupai üsluplarını yansıtan bir yapıdır. Haremlik bölümünün zemin kat salon ve odalarında Kütahya çinileriyle oluşturulmuş panolar bulunmaktadır.